به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ جشنواره مردمی فیلم عمار جشنواره سینمایی ایرانی است که نخستین دوره آن در سال ۸۹ و در سالگرد نهم دی ماه برگزار شد و حدود بیست اثر، همزمان در۳۰ نقطه از کشور به اکران درآمد. شکل و شمایل غیر متعارف اولین دوره جشنواره‌ی عمار در ساختار سینمایی کشور، توجهات بیشتری را به سوی خود جلب کرد.
آغاز ماجرای عمار
در حالی که تصور می شد این جشنواره هرگز ادامه نیابد در دی ماه سال 90، فراخوان دومین دوره جشنواره در پنج محور (تاریخ انقلاب، جنگ نرم، فتنه هشتاد و هشت، نقد درون‌گفتمانی و بیداری اسلامی) منتشر شد. به‌رغم بی‌توجهی بسیاری از رسانه‌های جمعی، استقبال مردمی از این دوره جشنواره افزایش یافته و سیصد و بیست اثر ارسالی هنرمندان و فیلمسازان به جشنواره دوم عمار در سیصد نقطه از کشور اکران شد.
سومین دوره این جشنواره نیز سال 91 برگزار شد و نهصد اثر رسیده به جشنواره در حالی با هم رقابت کردند که تعداد نقاط اکران نیز از سیصد به 900 نقطه افزایش یافته بود. استقبال وصف ناپذیر چه در حوزه تولید و چه در حوزه اکران برگزارکنندگان جشنواره را مصمم تر می کرد.
چهارمین جشنواره در سال 92 برگزار شد. حضور فیلمسازان حرفه‌ای و جوان در آن نشان داد که این جشنواره محفلی برای نمایش آثار جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی و بروز استعدادهای جوان آن است. علاوه بر این، اضافه شدن بخش بین‌الملل باعث شد تا بسیاری از فیلم سازان مستقل که فریاد بیداری آنها شنیده نمی‌شد در این جشنواره شرکت کنند. 1700 اثر داخلی و 500 اثر بین الملل در این دوره از جشنواره شرکت نمودند. تعداد اکران های همزمان در همه استان های کشور و به بیش از 2500 اکران رسید. در حالی که در بسیاری از مکان های کشور اکران ها در طول سال تداوم داشت.
نقطه عطف عمار
نقطه عطف جشنواره در یکم اسفندماه 91 و بعد از جشنواره سوم اتفاق افتاد. دیداری که خستگی را از تن همه بیرون برد. در این دیدار جمعی از دست اندرکاران، داوران و برگزیدگان عمار حضور داشتند. رهبر انقلاب پس از شنیدن صحبت‌های جمعی از حاضرین، توصیه‌هایی نمودند و توجه به موضوع دین و معارف دینی و همچنین انقلاب اسلامی و ارزش‌های انقلاب در این جشنواره را اقدامی مبارک خواندند و تأکید کردند: نگاه به هنر اسلامی و سینمای دینی باید نگاهی بلندمدت و همراه با برنامه‌ریزی دقیق و امید به آینده و بهره‌گیری مناسب از ابزار هنر برای تأثیرگذاری حداکثری باشد.
اکران مردمی نمایش آثار سینمای انقلاب است است با پشتوانه‌های مردمی. با توجه به هویت مردمی آن در هر مکانی اتفاق می افتد (مسجد، مدرسه، پارک، حوزه علمیه، منازل، پایگاه بسیج، سالن های نمایش و با هر وسیله نمایشی (ویدئو پروژکتور، تلویزیون، کامپیوتر و...). فیلم‌هایی مناسب اکران برای همه سنین و برای همه اقشار وجود دارد.
ویژگی اکران
اکران آثار جشنواره به شرایط پیچیده ای نیاز ندارد. اکران کننده مکانی برای اکران در نظر می‌گیرد و فیلمهای عمار را تحویل می گیرد. همه جزئیات اکران از قبیل انتخاب یک یا چند اثر برای اکران، مکان اکران و مخاطب با تشخیص اکران کننده انجام می‌گیرد. اکران فیلمهای جشنواره عمار برای همه امکان پذیر است و هر فردی می تواند اکران کننده فیلمهای عمار شود.
همزمان با اکران سراسری جشنواره دی ماه هر سال در مناسبت‌های مختلف سال (هفته دفاع مقدس، سیزده آبان، دهه فجر، ماه محرم، ماه رمضان و هر مناسبت انقلابی و ملی دیگر)؛ دبیرخانه جشنواره عمار، آثار رسیده را بر حسب مناسبت‌ها دسته بندی کرده و بسته‌هایی برای برخی از مناسبت‌ها آماده کرده است. هر زمان که اکران کننده برای اکران مناسب بداند.
یکی از اهداف برپایی جشنواره عمار فراهم شدن بستر کار فرهنگی است. بر این اساس اکران کنندگان می‌تواند طبق صلاحدید و امکانات خود از برنامه‌هایی مثل نمایشگاه کتاب، سخنرانی، جلسه نقد، شعرخوانی، خاطره گویی،کتابخوانی و هر برنامه فرهنگی دیگری که مناسب است بهره ببرد.
بخش‌های جشنواره عمار 1402
الف) بخش رقابتی
قالب‌ها:
فیلم داستانی (کوتاه، نیمه‌بلند، سینمایی، تله فیلم و سریال)
فیلم مستند
پویانمایی
نماهنگ
تولیدات تلویزیونی (برنامه ترکیبی، برنامه استعدادیابی، برنامه واقعیت‌نما، مستند مسابقه، گزارش خبری )
تولیدات فضای مجازی ( برنامه‌های اینترنتی،تولیدات صوتی اینترنتی (پادکست)، تولیدات انسان رسانه‌ای (ولاگ و...)، میکرو رسانه‌ها (تولیدات کوتاه صوتی تصویری اینترنتی)، صفحات مجازی تولید محتوا )
لوح نگار (ابزارهای ارائه مثل پاورپوینت، پرزی و)
فیلمنامه (طرح، سیناپس یا فیلمنامه کامل داستانی، سریال و پویانمایی، طرح فیلمنامه مستند)
در این دوره جشنواره فراخوان بخش فیلمنامه را با موضوعات و قالب‌های اختصاصی به‌صورت تفصیلی منتشر خواهد کرد.
موضوعات:
همه آثاری که دارای رویکردِ همسو با مبانی انقلاب اسلامی باشند با موضوعات روز و مورد نیاز جامعه می‌توانند در بخش رقابتی شرکت کنند، ولی موضوعات ذیل به عنوان اولویت‌های محتوایی جشنواره، پیشنهاد شده است.
• نظم جدید جهانی
ضعف جبهه غرب در دنیا و افول آمریکا و برآمدن قدرت‌های جدید
تقویت جبهه خودی و فرصت‌های ایران برای نقش‌آفرینی در نظام جهانی
اولویت‌های اصلاحی کشور برای اثرگذاری در نظم جدید و پیچ تاریخی
بازخوانی نحوه تغییر نظم جهانی در دوره‌های گذشته و نقش‌آفرینی مردم و نخبگان در آن
بازخوانی اقدامات نظام سلطه برای حفظ نظم قدیم
• آرمان روح الله (روایت مقابله انقلاب اسلامی با فتنه‌ها: 1388، 1401)
نقش اغتشاشات 1401، فتنه 88 و... در برملا شدن اهداف استکبار و افزایش فشارها بر مردم ایران
افشاگری طراحی، پشتیبانی مالی و رسانه‌ای و تسلیحاتی دستگاه‌های امنیّتی _ رسانه‌ای غربی
دروغ، سانسور و تحریف در رسانه‌های جهانی و داخلی
جریان‌شناسی حضور اشرافیت در فتنه ۸۸ و بلوای ۱۴۰۱
واکاوی ریشه‌های اجتماعی- فرهنگی و رسانه‌ای فتنه ۸۸ و بلوای ۱۴۰۱
سلبریتی زدگی و دیکتاتوری رسانه‌ای
روایت شهدای مدافع حرم جمهوری اسلامی ایران (شهید آرمان علی‌وردی، شهید روح الله عجمیان و...)
روایت نقش‌آفرینی مردم، دانشجویان و... در مقابله با فتنه‌ها
• رویای ایرانی (روایت پیشرفت)
الگوهای مطلوب و تمدنی پیشرفت در اجتماع، اقتصاد، سیاست و علم
الگونگاری تجربه‌های موفق پژوهشکده‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان
روایت پیشرفت در عرصه‌های کلان و راهبردی (هسته‌ای، فضایی، نانو بیوتکنولوژی،پزشکی و...)
معرفی نمونه‌های موفق مدیریت جهادی
روایت موفقیت‌ها و قهرمانی‌های ورزش کشور
روایت پیشرفت در حوزه فن‌آوری‌های نرم و فرهنگی و نقش رسانه‌ها در پیشرفت
• نقد درون گفتمانی
نظارت و مطالبه‌گری مردمی بهترین روش مبارزه با بی‌عدالتی و فساد
شفافیت ابزاری برای تحقق نظارت مردمی
رویکرد حل مسئله در نقد ناکارآمدی دستگاه‌ها
ظرفیت‌های جامعه ایرانی برای عبور از چالش‌ها
چالش‌های جریان نقد درون گفتمانی
نقش تعارض منافع در ایجاد ناکارآمدی
نقش سازمان‌های فرهنگی (صداوسیما، سازمان تبلیغات و...) در بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی
اهمیت صیانت از محیط زیست و مقابله با اقدامات و سیاست‌های تخریبی آن
نقد و بررسی نظام بانکی و ساختار مالی
انتخابات و مشارکت عمومی
بررسی و ارائه راهکارهای اصلاح نظام آموزش و پرورش در کشور
• حافظه ملی
تاریخ فرهنگی-اجتماعی انقلاب اسلامی (آثار، چهره‌ها، مراکز، وقایع و جریان‌ها)
بازنمایی مقاومت فرهنگی در مقاطع مختلف تاریخی (کشف حجاب رضاخانی، ممنوعیت روضه خوانی )
یادآوری مقاومت و ایثارگری ملت ایران در هشت سال دفاع مقدس (جبهه و پشت جبهه)
جریان‌شناسی اشرافیت سیاسی و زیاده‌خواهی جریان غرب‌گرا در سیاست، فرهنگ و اجتماع
جنایات آمریکا در ایران، آمریکا و جهان
نقش استعمار و استکبار در پسرفت جوامع اسلامی
نقش فرهنگ عامه در تقابل تاریخی با استعمار
• نهضت جهانی مستضعفین
رویش‌های جدید در جبهه جهانی مستضعفین در غرب آسیا، آفریقا، اروپا، آمریکای لاتین، قفقاز و …
تحولات فلسطین و الهام‌بخشی قدس در مبارزات امت اسلامی
نقش حاج قاسم سلیمانی در شکل‌گیری جنبش‌های مقاومت در جهان اسلام
دستاوردها و چالش‌های محور مقاومت در لبنان، عراق، سوریه، یمن و …
روایت شخصیت و مجاهدت‌های حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس
افغانستان؛ از جنایات آمریکا تا فرصت‌ها و تهدیدهای پس از اشغال
تاثیرات اربعین حسینی بر آینده امت اسلامی
• جنگ اقتصادی
عناصر و مراکز پیشرو در کم‌اثرسازی و بی‌اثرسازی تحریم‌های اقتصادی
الگوهای موفق بومی در عرصه اقتصاد
فرصت‌های منطقه‌ای و جهانی در شرایط جنگ اقتصاد
نقش ناکارآمدی ساختاری در ضعف اقتصادی
روایت قهرمانان جنگ اقتصادی
نقش مردم در تحول وضعیت اقتصادی
تولید به عنوان موتور محرک اقتصاد کشور
روستا و ظرفیت‌های اقتصاد ایران
الگوهای سبک زندگی دینی در اقتصاد (قرض‌الحسنه، وقف، تعاون)
• ملت قهرمان
قهرمانان زندگی خانوادگی، اجتماعی و سیاسی در جامعه امروز ایران
روایت قهرمانی‌ها و تعاون اجتماعی شکل گرفته در امدادرسانی حوادث (مبارزه با ویروس کرونا، سیل، زلزله و)
روایت امید و خودباوری و عبور از محدودیت‌ها برای رسیدن به منافع جمعی
• جنگ نرم
هویت زن انقلاب اسلامی و چالش‌های جریان غرب‌گرا با آن
تجربه زیسته و الگوی خانواده ایرانی اسلامی
شاکله شخصیتی و هویتی نوجوانان
مواجهه جریانات متحجر و مقدس‌نما با انقلاب اسلامی از شروع نهضت امام خمینی (ره) تاکنون نظیر مخالفین وحدت اسلامی
حرکت‌های آتش‌به اختیار و خودجوش مردمی در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و...
ظرفیت‌شناسی و بررسی تجربه‌های موفق مساجد انقلابی در تاریخ معاصر ایران
ظرفیت‌های جبهه فرهنگی و هنر انقلاب در مواجهه با جنگ نرم
بازنمایی تعارض‌ها و معیارهای دوگانه غرب و جریان غرب‌زده در مواجهه با جنگ روسیه و اکراین و موارد مشابه
ب) بخش «فیلمِ‌ما» (نهضت مردمی تولید محتوا)
در این بخش، عموم مردم، به ویژه نوجوانان می‌توانند با هر نوع دوربین تصویربرداری یا تلفن همراه از سوژه‌های محیط زندگی خود فیلم بسازند و در رقابت شرکت کنند. جهت تولید یک اثر بهتر، علاقه‌مندان می‌توانند از جزوه آموزشی آماده شده به این منظور (دریافت از اینجا ) کمک بگیرند.
ج) اکران مردمی
اکران‌های مردمی یکی از ارکان اصلی جشنواره مردمی فیلم عمار است که طی آن، نیروهای خودجوش مردمی در سراسر کشور، برای دیده‌شدن فیلم‌ها و آثار مردمی، کوشش می‌کنند. اکران مردمی جشنواره عمار، یک ایده راهبردی برای ارتقای کمی و کیفی فیلمسازی و سینمای انقلاب اسلامی و جلوگیری از انحراف آن است. بر این اساس تاکنون فیلمهای جشنواره عمار در محیط‌های مردمی به نمایش درآمده است. همچنین جمع زیادی از مردم در پشتیبانی مالی، حمایت رسانه‌ای، تأمین مکان یا تجهیزات اکران مردمی، شناسایی سوژه یا نقد آثار مشارکت کرده‌اند.
د) قصه‌ما
فیلمسازان، مسئله‌های مردم را در قالب «سوژه‌ها و ماجراهای قابل تبدیل به فیلم» پیگیری می‌کنند. دبیرخانه جشنواره، از عموم مردم دعوت می‌کند سوژه‌های خود را در گنجینه سوژه‌های مردمی در تارنمای جشنواره ثبت کنند و به سینماگران پیشنهاد ساخت آثار هنری دهند. دبیرخانه جشنواره به بهترین سوژه‌های پیشنهادی جوایزی اختصاص می‌دهد.
ه) جوایز مردمی
جشنواره مردمی فیلم عمار با هدف نزدیک‌سازی تولیدات سینمایی به زندگی و دغدغه‌های واقعی مردم، بخش «فراخوان جوایز مردمی» را از دوره نهم جشنواره آغاز کرده است. در این دوره نیز جشنواره از همه مخاطبان (تشکل‌های مردمی، مؤسسات و افراد حقیقی) دعوت می‌کند موضوعات و دغدغه‌های مدنظر خود را در حوزه تولید آثار، در قالب فراخوان از سینماگران بخواهند و به فیلمسازانی که بهترین اثر را در این موضوعات تولید کرده‌اند هدیه‌ای مادی (نقدی و غیرنقدی) یا معنوی اختصاص دهند.
گزارش از عرفان عباسی
